Матісь Асыввыв

Босьтöм Википедияись
Матісь Асыввыв
Матісь Асыввылын канмуэз
Матісь Асыввыв дженыт да паськыт вежӧртасын

Матісь Асыввыв (рочӧнжык: Ближньӧй Восток, араб.: شرق أدنى‎‎, фарс.: خاور نزدیک, ивр.: הַמזרח הַקָרוֹב, тюрк.: Yakın Doğu) — география да политика сьӧрті ыджыт ладор, кӧда нюжалӧ Мушӧр саридз лунвыв да асыввыв доррезсянь Перс курья дорӧдз. Ыджытжык торнас Матісь Асывыв куйлӧ Азияын, учӧтжыкӧн – Африкаын.

Канмуэз[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Быдӧнныс лыддьӧны этія регионын сэтшӧм канмуэсӧ:

Паськытжыка босьтӧмӧн татчӧ пыртӧны эшӧ и Магрибись канмуэз: Алжир, Ливия, Марокко да Тунис, а сідзжӧ Судан, мыля энія канмуэз история да культура ладорсянь веськыта йитчӧмӧсь вылынжык шуӧм муэзкӧт.

Сэсся Мавритания да Сомали сідзжӧ видзӧны йитӧттэз Матісь Асыввылыскӧт, кӧть и абужык ённэзӧ ни.

Афганистан да Пакистан буражык йитчӧмӧсь Шӧрӧт Азиякӧт да Индиякӧт, нежӧ Матісь Асыввывкӧт. Ӧтлаын Ираныскӧт нійӧ канмуэсӧ вежӧртӧны кыдз Шӧрӧт Асыввыв.

Мукӧд кыввезын Матісь Асыввывсӧ быдсӧн шуӧны Шӧрӧт Асыввыв, шуам инглиш кыв вылын этія регион шусьӧ Middle East, курд кыв вылын – Rojhilata Navîn.

Унаӧн шуӧны, этӧ пӧ ыджыт ӧтласа регион: Матісь да Шӧрӧт Асыввыв.

Мукӧдыс пыртӧны Матісь Асыввыв регионӧ и кавказсайся канмуэз: Картвелму (Грузинму), Хаястан (Арменму) да Азербайджан.

Но нія канмуэз, кыдз и Тюркия да Кипр, асьнысӧ лыддьӧны Европа канмуэзӧн.

Кыввез[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Матісь Асыввылын унажык отирыс баитӧны араб, фарси, тюрк да курд кыввез вылын. Нысся эмӧсь уна мӧдік кыввез да диалекттэз.

Эсканнэз[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Регионас невна не быдӧс оліссез – муслиммез. Кӧть Матісь Асыввылас эмӧсь христостуйлӧн да иудаизмлӧн тыдалана шӧриннэз да вежаиннэз.