Онтон Пёдор

Босьтöм Википедияись
Онтон Пёдор
Удж:

учитель, редактор

Чужан лун:

1886’ во[1]

Чужан ин:
Кулан лун:

1937’ вося сентяб 25’ лун(1937-09-25)[1]

Файл:Onton Pjodor1.jpg
Онтон Пёдор важ армияын

Онтон Пёдор (роч. Тупицын Фёдор Антонович; 1886-1937) – коми отир понда пессись, велöтись, небöг лэдзись, перем коми кыв вылö вуджöтісь, редактор.

Олантуй[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Чужис Перем губерния Совкар уездісь Йöг волосьын, Поносова грездас. 1906’ восянь уджаліс велöтісьöн Вылісь Юсьваын да Йӧгын.

Дöсмуись медодзза война коста кысъяліс сар армияын, вöлі унтер-офицер.

1919’ годö велöтіс Мелюкинісь школаын. Вöлі виль коми гижöт аркмöтіссез коласын. Пессис öтласа Коми Республика понда. Этасянь сійö 1921’ годö арестуйтлöмась. 1920’ годдэзö юраліс Кудымкар районоын. Сы кипод увтын осьтöмась школаэз Патрукын, Мелюкинын, Девинын. Сёрöнжык велöтіс коми кыв сьöрті педтехникумын, уджаліс Перем коми небöг лэдзанын.

Онтон Пёдор йöзöтіс ассис кывбур медодзаа перем коми öктöтын «Горадзуль» (1923) да лöсьöтіс меодзза самоучитель перем коми кыв сьöрті (1935).

Советтэза Союзын ыджыт террор коста сійö кутісö, мыждісö да 25.09.1937 вийисö. Нимсö сöстöмтöмась 1956’ юль 12’ лунö.

Небöггез[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Онтон Пёдор лэдзис велöтчан да велöтан методика сьöрті небöггез:

  • Тупицын Ф.А., Мехоношин П.Г., Зубов С.Ф. Челядьлö велöтчан лисбок. Кудымкар, 1932
  • Тупицын Ф.А. Культармеечлö. Кыдз велöтны грамотаö гырысь отирöс. Кудымкар, 1933
  • Тупицын Ф.А. Самоучитель коми-пермяцкого языка. Кудымкар, 1935.
  • Тупицын Ф.А., Тупицына А.П. Буквар. Грамота школаэз понда. Кудымкар, 1935
  • Тупицын Ф.А. Орфография да грамматика упражненнёэза сборник. Часть I. Начальнöй школа понда 1 да 2 классэзлö. Кудымкар, 1936

Вуджöтöм[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Небöг лэдзанын уджалікö Онтон Пёдор öддьöн уна вуджöтіс коми кыв вылö роч кыв вылісь. Сылöн вуджöтöмöсь:

  • Афиногенов А. Ойвож. Кудымкар, 193?.
  • Мизандронцов Л., Циновский Л. Порсь понда. Сизим картина комедия. Кудымкар, 1931 (вуджöтöм öтлаын А.П. Тупицынакöт)
  • Ильинский Ф. Кандидат. Пьеса. Кудымкар, 1931 (вуджöтöм öтлаын А.П. Тупицынакöт)
  • Копейкин С.К. Кирпич керöм. Кудымкар, 1934
  • Горкий М. Челядь кад. Кудымкар, 1934
  • Матвеев Г. Дипломаттэз. Пьеса. Кудымкар, 1934
  • Толстой Л.Н. Бал бöрын. Кудымкар, 1934
  • Горкий М. Менам университеттэз. Кудымкар, 1934
  • Робертс Ч. Ва увтын керкуок. Кудымкар, 1934
  • Глебов А. Ыджыт вын. ( Куимторъя пъеса ). Кудымкар, 1934
  • Тургенев И.С. Сьылiссез. Кудымкар, 1934
  • Авдеенко А. Ме радейта. Кудымкар, 1935
  • Арсеньев В. Дерсу Узала. Кудымкар, 1935
  • Робертс Ч. Вöралiсь капканын. Кудымкар, 1935
  • Тургенев И.С. Сьылiссез да Бирюк. Кудымкар, 1935
  • Ионин И.А. Коклюш. Кудымкар, 1935
  • Горкий М. Артамоноввезлöн дело. Кудымкар, 1936

Асторья олан[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Иньыс Тупицына (Копылова) Акилина Петровна – коми велöтісь да методист.

Öшмöссэз[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

  1. 1,0 1,1 1,2 https://ru.openlist.wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BF%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BD_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%80_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_(1886)