Печора (ю)

Босьтöм Википедияись
Печора ю Нарьянамар дорын

Печора (яран моз: Санэро˝ яха) — Коми Республикаын да Яран кытшын ыджыт ю.

Сія лоӧ 1809 км кузя, а сылӧн бассейныс 322 сюрс км² ыжда.

Туй[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Печораыс пондӧтчӧ Ойвыв Урал вылын, Коми Республика лунвыв-асыввыв пельӧсын, и перво котӧртӧ лунвыв-рытвылӧ. Йывсяняс Унья уссёӧдз сія керӧсвывся ю кодь. Якша дорын (кӧр сыӧ усяс Волосница), юыс кежӧ ойвывланьӧ да кывтӧ Печора улынінӧттяс Усвавомӧдз. Усва уссё бӧрас Печора кежӧ рытвылас, кык ыджыт кӧджжезӧн паськыт чукыль аркмӧтікӧ. Сылӧн ӧрыс татӧн вовлӧ кык километра пасьтаӧдз, а оляс петӧны ота видззез (ластаэз). Чилимдін дынын, сыӧ Пижма да Чилим усьӧм бӧрын, Печора бӧра кежӧ ойвывлань. Татӧн сылӧн паськыт уйтыс (поймаыс) кырӧтӧм уна вискӧн (татісь отир нійӧ шуӧны шаррезӧн) да тыкӧлаэз.

Аслас уссёсянь 130 км ылынаын Печора вожьясьӧ – аркмӧны асыввыв сос (Ыджыт Печора) да рытвыв сос (Учӧт Печора). Кывтытын, Нарьянамар гӧгӧрын юыс аркмӧтӧ 45 км пасьта дельта да сідз и петӧ Печора вом пырйӧт Печора саридзӧ.

Саридзсяняс вӧтлан визуввез вовлӧны ю кузя лунвылас Ишым посадӧдз.

Гидрология[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Тыртчӧ Печораыс быдмоза, унажыксӧ сылан лымӧн. Ыджыт ва пондӧтчӧ апрель помын – май пондӧтчикӧ, максимум овлӧ май шӧрсянь (шӧрӧт визывтӧмын) июнь пондӧтчытӧдз (кывтытас). Гожумнас да тӧвнас ваыс ямлӧ. Гожумся ямлӧмсӧ июль шӧрсяняс августӧдз нешоча костіавлӧны зэррез, кӧдна увья ваыс бӧра лэбӧ. Ваыслӧн шӧркодя видзӧмыс уссёас 4100 м³/с.

Кынмӧ Печораыс октяб помын, оссьӧмыс пондӧтчӧ катытсяняс да эта коста йыыс уналаӧттяс поромитлӧ юсӧ.

Вожжес[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Печоралӧн медыджыт вожжес:

Шульга ладорсянь:

Веськыт ладорсянь:

Экономика[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Пырся уйӧтӧмыс позяна топ Мылдінӧдз, тулыснас да арнас – Уньядінӧдз. Саридз судноэз вермӧны кайлыны Нарьянамарӧдз (110 км ылынаын уссёсяняс).