Торокан

Босьтöм Википедияись
Гöрд торокан

Торокан нето гöрд торокан (лат. Blattella germanica) — сія геббез чукӧрись подаок.

Миян керкуэзын олöны кык пöлöс тöрöканнэз: гöрдöсь да сьöдöсь.

Торокан мортлö уна умöльсö керö. Ветлöтöны нія быдлаöт, сёйöны мый шедас, а сыбöрсянь кайöны сёян вылö, лякöсьтöны сійöс. Уна микроб тороканыс кынöмын оз кулö, и кöр сія кайö сёян вылö и пакöсьтитö сійö, сэк кольöны уна микроббезыс.

Тороканлö туша бердас, а сідз-жö и коккез бердас лякасьö уна нять и бус. Быдöс сія этійö буссö и нятьсö паськöтö быдлаö, кытчö токо оз сюр: и сёян вылö, и пызан вылö, и бекöррез вылö, а öтлаöн и кольö микроббез. Торокан вермö паськöтны сэтшöм шогöттэз: холера, туберкулёз, кынöм тиф и уна мöдік вуджан шогöттэз. Сідз-жö нія вуджöтöны и курöг-тип шогöттэз: курöг холера, курог мыт.

Торокан мампöв кольттезсö оз тэч кытчö шедас, кыдз лудык, а новйöтö сьöрас, торья кöзичкаокын. Эта кöзичкаокыс мампöвлöн быдмö бöр туша понын. Миян сійöс шуöны торокан кольтьöн. Эта колькын овлывлö 20-50 кольтьöдз. Куим недель бöрсянь мампöлыс кольтьсö чапкö. Кольк кыш потö и сы пытшкись петöны учöтик чочком личинкаэз. Нія чужöмöн сідз-жö, кыдз и ыджыт тороканнэз. Абуöсь токо борддэз. Личинкаэз сёйöны сійö-жö, мый и ыджыт тороканнэз. Быдмöны и вежöны асьсиныс кучиксö (леняйтöны).

Нёлись кучик вежöм бöрсянь личинкаэзлöн пондöны петны борддэз. Кватись кучик вежöм бöрсянь (1 ½ - 3 ½ тöлісь) лоöны ыджыт тороканнэз.

Олікас (олö 100-130 лун) мампöв вайö 3-4 кольть.