Словенско

Босьтöм Википедияись

Словак Республика
Slovenská Republika

Дӧрапас Вужпас

Гимн: Nad Tatrou sa blýska

Аркман кад 1993 январ 1 лун
Каналан кыв словак кыв
Юркар Братислава
Юралісь Петер Пеллегрини
президент Зузана Чапутова
Мувывтор
му югытас
ва увтын %
49.035 км²
126’ местаын
етша
Оліссезлӧн лыд
Му югытас
Тшӧкыта
5 (2008 юль)
110’ местаын
111 морт/км²
Валюта Евро
Интернет домен .sk
Телефон код +421
Кад кытш
гожумнас
UTC+1 ЕШК
(март – октяб) UTC+2 ЕШК

Словенско нето Словакму (словак кыв вылын Slovensko, роч. Словакия) – словак отирлӧн республика Европа шӧрын. Мезмыт канмуӧн Словенско лоис 1993 годӧ, кӧр разьсис Ческо-Словенско йитан республика. Ордчӧн Словенскокӧт ӧні куйлӧны татшӧм канмуэз: Австрия, Ческо, Польска, Украина, Мадьярму.

Словакму лоис НАТО-ын 2004 март 29 лунсянь. Ӧтувтчӧм Европаӧ сія пырис 2004 май 1 лунӧ, кӧр сія ӧтлаасис и Шенген сёрнитчӧм дынӧ. 2007 декаб 21 лунӧ оссисӧ визиррез, а 2009 январ 1 лунсянь сьӧмнас Словенскоат лоис евро.

Ним йылісь[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Коми кыв вылын мийӧ вӧзъям гижны канмулісь ним Словенско, кыдз сэтісь отирыс асьныс сійӧ шуӧны (Slovensko). Этія нимыс аркмис сысянь, мыля татӧн важысянь олӧны унажыксӧ словене. Проблема петӧ сысянь, мыля ӧтік айморт ны кыв вылын шусьӧ словак (Slovák), кӧть инька ны моз – словенка, тӧдчанним – словенски). Этасянь мӧдік кыввез вылын канму нимыс аркмӧтӧм словак дінсянь (Slovakia дмд.). Коми кылын мийӧ пондам шуны словаккезлісь (словеналісь) канму сідз, кыдз нія асьныс, но мукӧт коста синоним туйӧ пондам гижны универсальнӧйжыка – Словакму.

География[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Словенско нюжалӧ рытвывсянь асыввылӧ 410 км кузя, а лунвывсянь ойвылӧ 100-190 км кузя. Ӧтласа визирыс Австриякӧт сылӧн 127 км кузя, Ческокӧт 265 км кузя, Польскакӧт 597 км кузя, Украинакӧт 98 км кузя да Мадьярмукӧт 679 км кузя. Визиррез пӧлӧнся юэз: Морава (Ческоланьын да Австрияланьын), Дунава (Австрияланьын да Мадьярмуланьын) да Иполь (Мадьярмуланьын).

Словенско ойвылас, асыввылас да шӧрас лэбӧны Карпат керӧссэз. Нылӧн вылынжык торыс шусьӧ Джуджыт Татраэз, кытӧн уна лямпа курорттэз гажа тыэз да оллез коласын. Татӧн жӧ канмуас медвылын чут – Герлаховскӧй штит (2655 м). Лажмытіннэз куйлӧны лунвыв-асыввывся да лунвыв-рытвывся Словенскоын, кытӧн сія петӧ Паннония улынін дорӧ.

Медкузь юэз канмуас Дунава, Ваг да Грон.

Климат Словенскоын шӧркодь, гожумнас шоныткодь, а тӧвнас кӧдзыт, кымӧра да уль.

Янсалӧм[вильмӧтны | Вильмӧтны код]

Словенско янсалӧ 8 край (kraj) вылӧ, кӧдна шусьӧны веськӧтлан шӧрин ним сьӧрті:

Крайез янсӧтчӧны окрессэз (okres) вылӧ. Быдсӧн Словенскоын ӧні 79 окрес.

История[вильмӧтны | Вильмӧтны код]